در دنیای تجزیهوتحلیل وب‌سایت واژگان و مفاهیم زیادی وجود دارد که شما بعد از طراحی وب‌سایت خود باید آن‌ها را بلد باشید. چرا؟ چون بدون دانستن آن‌ها نمی‌توانید یک وب‌سایت موفق داشته باشید! درست مثل یک زبان خارجی که یادگیری آن بدونِ دانستن معنی واژگان به هیچ وجه ممکن نیست.
بر همین اساس، ما قرار است در این مقاله به دو مفهوم نرخ خروج (Exit Rate) و نرخ پرش (Bounce Rate) بپردازیم و بگوییم که هرکدام به چه معناست، چه کاربردی دارد و چگونه اندازه‌گیری می‌شود. همچنین خواهیم گفت که این دو مفهوم چه شباهت‌ها و تفاوت‌هایی با هم دارند و راهکار کاهش آن‌ها چیست. اول از همه، با تعریف نرخ خروج شروع می‌کنیم.
نرخ خروج (Exit Rate) چیست؟
نرخ خروجِ یک صفحۀ وب شامل درصدِ کاربرانی است که با مشاهدۀ آن صفحه، از وب‌سایت شما خارج شده‌اند. به زبان ساده‌تر، آن صفحه در وب‌سایت شما آخرین صفحه‌ای بوده که کاربر در آن حضور داشته و بعد از دیدن آن، از وب‌سایت شما خارج شده است.
برای مثال، ممکن است کاربری ابتدا وارد صفحۀ اصلی وب‌سایت شما شود، در ادامه یکی از پست‌های وبلاگتان را بخواند و در آخر، صفحۀ یکی از محصولات شما را باز کرده و بعد از وب‌سایت شما خارج شود. در این صورت، نرخ خروج برای صفحۀ محصول اعمال می‌شود.
نرخ خروج خوب و نرمال چقدر است؟
نرخ خروج خوب و نرمال بسته به ماهیت یک صفحۀ وب و هدف آن متفاوت است. برای صفحه‌های محتوامحور مانند پست‌های وبلاگی یا مقاله‌های خبری، نرخ خروج نرمال بین 70 تا 80 درصد است. با این حال، برای صفحه‌های مهم در قیف فروش مثل صفحه‌های محصول یا صفحه‌های پرداخت، نرخ خروج نرمال کمتر از 20 تا 40 درصد است.
اینجا لازم است بگوییم که برای صفحه‌های محتوامحور، خروج می‌تواند به این معنا باشد که بازدیدکننده آنچه به‌دنبالش بوده پیدا کرده است؛ اما نرخ خروج زیاد در صفحه‌های محصول یا صفحۀ تسویه‌حساب، ممکن است مربوط به مشکلات ناوبری (Navigation)، کیفیت محتوا یا تجربۀ کاربر باشد.
چگونه نرخ خروج را محاسبه کنیم؟
برای دیدن آمار نرخ خروج در گوگل آنالیتیکس، می‌توانید از طریق Behavior > Site Content > Exit Pages اقدام کنید. نرخ خروج در این صفحه در یکی از ستون‌های سمت راست با عنوان %Exitنمایش داده می‌شود.
همچنین می‌توانید درصدِ نرخ خروج را با فرمول زیر محاسبه کنید:
100 × (تعداد کل بازدید از صفحه / تعداد خروج از صفحه) = نرخ خروج (درصد)
برای مثال، فرض کنید که از صفحۀ محصولِ مبل کلاسیک در یک فروشگاه اینترنتی مبلمان، 10 هزار بار طی یک ماه اخیر بازدید شده است. از این تعداد بازدید، 2 هزار بازدید در این صفحه به اتمام رسیده است. حالا با استفاده از فرمولی که در بالا گفتیم، نرخ خروج این صفحه به صورت زیر خواهد بود:
20 = 100 × (10000 / 2000) = نرخ خروج (درصد)
با این محاسبه نتیجه می‌گیریم که 20 درصد از کل بازدیدها از صفحۀ مبل کلاسیک، در آنجا به پایان می‌رسد و 20 درصد از کاربران بعد از دیدن این صفحه، وب‌سایت را ترک می‌کنند.
نرخ پرش (Bounce Rate) چیست؟
نرخ پرش یا بانس ریت میزان بازدیدهایی را نشان می‌دهد که در آن، کاربران فقط یک صفحه از وب‌سایت شما را مشاهده می‌کنند و سپس بدون هیچ‌گونه تعاملی، آن را ترک می‌کنند. برای مثال، اگر یک بازدیدکننده صفحۀ اصلی وب‌سایت شما را ببیند و بدون بازدید از صفحه‌های دیگر، وب‌سایت را ترک کند، به نرخ پرش آن صفحه اضافه می‌شود.
با این حال، اگر صفحۀ وب شما کاربران را ترغیب کند تا فرم موجود در آن را تکمیل کنند یا در آن صفحه پیمایش (Scroll) کنند، حتی اگر آن‌ها به صفحۀ دیگری نروند، نرخ پرش وب‌سایت شما کاهش می‌یابد.
نرخ پرش خوب و نرمال چقدر است؟
نرخ پرش خوب و نرمال مثل نرخ خروج، با توجه به نوع صفحه و هدف آن متفاوت است؛ اما یک نظرسنجی در سال 2022 از 3244 وب‌سایت نشان داد که میانگین نرخ پرش بازدیدکنندگانی که از طریق جست‌وجوی دسکتاپ گوگل (Desktop Google Search) وارد یک وب‌سایت شده‌اند، 41.1 درصد است.
نرخ پرش بالای یک صفحه ممکن است نشان دهد که آن صفحه اطلاعات لازم و مناسب را به کاربران ارائه نمی‌کند، به اندازۀ کافی جذاب نیست یا اینکه بازدیدکنندگان را به سایر صفحه‌های وب‌سایت شما هدایت نمی‌کند. در مقابل، نرخ پرش کم می‌تواند نشان‌دهندۀ رضایت بازدیدکنندگان از آن صفحه باشد. البته همان‌طور که گفتیم این موضوع به نوع و هدف صفحه بستگی دارد و صفحه‌های محتوامحور در اغلب مواقع نرخ پرش بیشتری دارند.
چگونه نرخ پرش را محاسبه کنیم؟
شما می‌توانید نرخ پرش یک صفحۀ خاص از وب‌سایت خود را در Google Analytics ببینید. همچنین می‌توانید این نرخ را با استفاده از فرمول زیر هم محاسبه کنید:
100 × (تعداد کل بازدیدهای صفحه / تعداد کاربران خارج‌شده از وب‌سایت) = نرخ پرش (درصد)
برای مثال، فرض کنید صفحۀ اصلی یک فروشگاه اینترنتی گل و گیاه در ماه اخیر، 10 هزار بازدیدکننده داشته است. 3 هزار بازدیدکننده پس از مشاهدۀ صفحۀ اصلی این فروشگاه، بدون هیچ‌گونه تعاملی آن را ترک کرده‌اند. حالا با استفاده از فرمولی که در بالا گفتیم، نرخ پرش این صفحه به صورت زیر خواهد بود:
30 = 100 × (10000 / 3000) = نرخ پرش (درصد)
با این محاسبه نتیجه می‌گیریم که 30 درصد از کل بازدیدها از صفحۀ اصلی فروشگاه اینترنتی گل و گیاهِ ما، آن را بدون بازدید از هیچ صفحۀ دیگری ترک کرده‌اند.
شباهت‌ها و تفاوت‌های نرخ خروج با نرخ پرش
خُب تا اینجا با مفهوم نرخ پرش و نرخ خروج آشنا شده‌اید و نحوۀ محاسبۀ آن‌ها را یاد گرفته‌اید. همچنین احتمالاً متوجه شده‌اید که هر دو نرخ از معیارهای ضروری برای درک رفتار کاربران به حساب می‌آیند. حالا در این بخش می‌خواهیم به تفاوت‌ها و شباهت‌های آن‌ها بر اساس چند معیار مهم اشاره کنیم.
شباهت‌ها
هم نرخ خروج و هم نرخ پرش نشان‌دهندۀ میزان تعامل کاربر با یک صفحۀ خاص در وب‌سایت شما هستند. این دو نرخ، نسبت کاربرانی را که پس از مشاهدۀ یک صفحۀ وب آن را ترک می‌کنند اندازه‌گیری می‌کنند. بررسی و ارزیابی این دو نرخ درGoogle Analytics می‌تواند به شما کمک کند تا:
- عملکرد وب‌سایت خود را ارتقا دهید؛
- طراحی‌های ضعیف صفحه‌ها را اصلاح کنید؛
- لینک‌های خراب را پیدا و ویرایش کنید؛
- فرم‌های ثبت‌نام طولانی را کوتاه کنید.
تفاوت‌ها
نرخ خروج برای هر صفحه‌ای محاسبه می‌شود که کاربر بعد از مشاهدۀ آن، وب‌سایت را ترک می‌کند. نرخ پرش هم مربوط به آمار کاربرانی است که پس از مشاهدۀ اولین صفحه‌ای که به آن وارد می‌شوند، آن وب‌سایت را ترک می‌کنند.
احتمالاً این تفاوت کمی برایتان مبهم باشد؛ پس اجازه دهید آن را با یک مثال توضیح دهیم. فرض کنید یک کاربر در وبزی ابتدا یکی از مقاله‌های آکادمی را می‌خواند، سپس به صفحۀ تعرفه‌ها می‌رود و بعد وارد صفحۀ قالب‌ها می‌شود. در ادامه به هر دلیلی، بعد از مشاهدۀ صفحۀ قالب‌ها وب‌سایت ما را ترک می‌کند. به همین خاطر، در اینجا برای صفحۀ قالب‌ها نرخ خروج محاسبه می‌شود.
از طرفی، یک کاربرِ دیگر در گوگل عبارت «سرویس رزرو آنلاین چیست؟» را جست‌وجو کرده و مقالۀ ما را در گوگل برای مطالعه انتخاب می‌کند. در ادامه اگر به هر دلیلی صفحۀ مقاله را ترک کند و به سایر صفحه‌ها وارد نشود، نرخ پرش برای آن صفحه محاسبه می‌شود.
همان‌طور که خواندید، کاربرِ اول از چند صفحه بازدید کرده و در صفحۀ قالب‌ها از وب‌سایت ما خارج شده است؛ در حالی که کاربر دوم فقط یک صفحه را مشاهده کرده و وب‌سایت ما را ترک کرده است. این تفاوت نرخ خروج با نرخ پرش است.
نرخ پرش و نرخ خروج بالا چه معنایی دارد؟
نرخ خروج بالا در صفحه‌های خاصی به غیر از صفحه‌های فرود (Landing Page) ممکن است نشان‌دهندۀ مشکلاتی در سفر کاربر (User Journey)، ناوبری گیج‌کننده، محتوای نامربوط یا ایراد در فرایند پرداخت باشد. این مشکلات را می‌توانید با کارهایی مثل بهبود ناوبری وب‌سایت، بهینه‌سازی قیف فروش و قیف تبدیل، ویرایش محتوا یا طراحی جذاب‌تر صفحه‌های وب‌سایت برطرف کرد.
نرخ پرش بالا هم در اغلب مواقع نشان‌دهندۀ مشکلاتی مثل طراحی ضعیف صفحه، سرعت بارگذاری (Load) کم یا محتوای نامربوط در وب‌سایت شماست. برای حل این مشکلات، با انجام کارهایی مثل بهبود کیفیت وب‌سایت، بهینه‌سازی عملکرد آن و همچنین تولید محتوای مرتبط و باکیفیت، می‌توانید رضایت کاربران را جلب کنید.
چگونه نرخ خروج را کاهش دهیم؟
یکی از کارهای همیشگی شما به‌عنوان مدیر وب‌سایت، بررسی دائمی نرخ خروج است. هدف از این کار، حفظ بازدیدکنندگان و افزایش زمان حضور آن‌ها در وب‌سایت شماست. ساده‌ترین راه برای فهمیدن اینکه چرا کاربران از وب‌سایت شما خارج می‌شوند این است که با آن‌ها صحبت کنید. علاوه بر این، روش‌های مؤثر دیگری هم وجود دارد که در این بخش به چهار نمونه از آن‌ها اشاره می‌کنیم.
1. بهبود ناوبری وب‌سایت
ناوبری وب‌سایت به مسیری گفته می‌شود که کاربران طبق آن بین صفحه‌های سایت حرکت می‌کنند تا به محتوای دلخواهشان برسند. ناوبری معمولاً با انتخاب یک منو در وب‌سایت شروع می‌شود که یا به‌شکل منوی کلاسیک در سربرگ (Header) است یا به‌شکل منوی همبرگری.
ناوبری گیج‌کننده یا پیچیده می‌تواند کاربران را ناامید کند و در نهایت، احتمال خروج آن‌ها از وب‌سایت را افزایش می‌دهد.
برای داشتن یک ناوبری ساده و مفید، پیشنهاد می‌کنیم که:
- از عنوان‌های واضح در منوها استفاده کنید؛
- صفحه‌های وب‌سایت خود را با ساختاری مشخص و کاربردی طراحی کنید؛
- امکان مشاهده راحت و سریع اطلاعات مهم مانند اطلاعات تماس، روش‌های ارسال و... را فراهم کنید؛
- لینک‌سازی داخلی انجام دهید تا کاربران صفحه‌های مرتبط را به‌خوبی پیدا کنند.
در واقع باید کاربران را با ناوبری اصولی و حرفهای وب‌سایت خود، به‌طور طبیعی راهنمایی کنید.
پیشنهاد می‌کنیم مقالۀ «ساختار طراحی وب سایت چیست؟» را در آکادمی وبزی مطالعه کنید.
2. تولید محتوای باکیفیت
محتوای جذاب و مرتبط می‌تواند رضایت کاربران را جلب کند و آن‌ها را وادار کند تا به‌جای خروج، به صفحه‌های بیشتری در وب‌سایت شما سر بزنند. پیشنهاد می‌کنیم از هدینگ‌ها (Headings)، بولت‌ها Bullets))، تصاویر و پاراگراف‌های کوتاه استفاده کنید تا محتوای خود را جذاب و خوانا کنید. همچنین باید به ترتیبِ نمایش محتوای خود توجه کنید، ارزش اصلی محتوا را در سریع‌ترین زمان ممکن به خواننده ارائه کنید و مهم‌ترین بخش‌های آن را در بالای صفحه قرار دهید. این کار را می‌توانید با نوشتن فهرست عنوان‌های مقاله در ابتدای آن انجام دهید.
از طرفی باید مطمئن شوید که محتوای شما با انتظارات کاربرانی که از طریق گوگل یا تبلیغات وارد وب‌سایت شما می‌شوند و آن محتوا را می‌خوانند، مطابقت داشته باشد. برای مثال، اگر دربارۀ لیوانِ یک بار مصرف تبلیغ می‌کنید، محتوای شما فقط و فقط باید دربارۀ لیوان یک بار مصرف باشد نه انواع ظروفِ یک بار مصرف.
3. ساده کردن قیف تبدیل (Conversion Funnel)
قیف تبدیل مدلی است که مسیر حرکت کاربران را از تعامل اولیه با وب‌سایت تا انجام اقدام‌های مدنظر شما مثل خرید یا ثبت‌نام، نشان می‌دهد. اگر کاربران اغلب در مراحل خاصی از قیف تبدیل شما مثل صفحۀ تسویه‌حساب از وب‌سایت خارج می‌شوند، ممکن است مشکلی در طراحی قیف شما وجود داشته باشد.
پیشنهاد می‌کنیم با کارهایی مثل نوشتن واضح کال تو اکشن‌ها (CTA)، به حداقل رساندن فیلد فرم‌ها و ارائۀ دستورالعمل‌های واضح، فرایند تبدیل را تا حد امکان ساده کنید.
4. سازگار کردن وب‌سایت با موبایل
با توجه به افزایش تعداد کاربرانی که برای جست‌وجو در اینترنت از موبایل استفاده می‌کنند، داشتن یک وب‌سایت سازگار با موبایل بسیار مهم و ضروری است. اگر وب‌سایت شما با موبایل سازگاری نداشته باشد، کاربران زیادی را از دست می‌دهید. به همین خاطر، پیشنهاد می‌کنیم وب‌سایت خود را به‌صورت ریسپانسیو (Responsive) طراحی کنید تا در هر دستگاهی به‌خوبی نمایش داده شود و عملکرد خوبی داشته باشد.
چگونه نرخ پرش را کاهش دهیم؟
اگر می‌خواهید خیالتان از تعامل عمیق کاربران با وب‌سایت خود راحت باشد، باید به‌دنبال کاهش نرخ پرش باشید. در ادامه با اجرای 4 روشی که می‌گوییم می‌توانید این کار را به‌خوبی انجام دهید.
1. طراحی صفحه‌های فرود مرتبط
محتوای صفحۀ فرود شما باید با وعده‌هایی که در کمپین‌های بازاریابی شما داده شده است، مطابقت داشته باشد. برای مثال، اگر هدفون‌های بی‌سیم سونی تبلیغ می‌کند، صفحۀ فرود آن باید به‌طور شفاف و واضح دربارۀ هدفون‌های بی‌سیم سونی صحبت کند. در واقع اگر بازدیدکنندگان هنگام کلیک روی یک تبلیغ، محتوایی با آنچه که اsنتظارش را داشته‌اند ببینند، احتمال بیشتری وجود دارد که در صفحه بمانند، اسکرول کنند و نرخ پرش را کاهش دهند.
پیشنهاد می‌کنیم مقالۀ «آموزش طراحی لندینگ پیج حرفهای» را در آکادمی وبزی مطالعه کنید.
2. حذف پاپ‌آپ‌های مزاحم
قبل از نمایش یک پاپ‌آپ، به کاربران زمان کافی دهید تا محتوای شما را بررسی کنند. همچنین بسیار مهم است که پاپ آپ به‌راحتی هم در دسکتاپ و هم در موبایل حذف شود.
3. بهبود سرعت بارگذاری صفحه
کندی سرعت وب‌سایت می‌تواند باعث خروج زودهنگام کاربران شود. برای برطرف کردن این مشکل، باید از روش‌ها و ابزارهایی استفاده کنید که سرعت بارگذاری وب‌سایت شما را کاهش می‌دهند. شما می‌توانید با انجام کارهایی مثل فشرده‌سازی حجم تصاویر و استفاده از یک سرویس میزبانی مطمئن، سرعت وب‌سایت خود را ارتقا دهید.
4. لینک‌سازی داخلی
با لینک‌سازی داخلی و لینک دادن به محتواهای مرتبط، کاربران را تشویق کنید تا بخش‌های مختلف وب‌سایت شما را ببینند. همچنین از قرار دادن لینک‌های خارجی در صفحه‌های فرود که ممکن است کاربران را از صفحۀ شما دور کند، خودداری کنید.
جمع‌بندی: از این به بعد باید چه کار کنیم؟
در این مقاله شما را با دو مفهوم نرخ پرش و نرخ خروج آشنا کردیم و گفتیم که هریک از آن‌ها چه معنایی دارد، نشان‌دهندۀ چیست و چگونه می‌توانید آن را کاهش دهید. همچنین اشاره کردیم که این دو نرخ چه شباهت‌ها و تفاوت‌هایی باهم دارند.
در پایان لازم است دوباره تأکید کنیم که اگر می‌خواهید یک وب‌سایت موفق و ارزشمند داشته باشید، باید به‌طور دائم آمار نرخ پرش و نرخ خروج را از طریق ابزارهایی مثل گوگل آنالیتیکس رصد و بررسی کنید. این کار باعث می‌شود وب‌سایت خود را به‌گونه‌ای مدیریت و به‌روزرسانی کنید که اغلب کاربران آن را دوست داشته باشند. در واقع وظیفه‌ای که از این به بعد بر عهدۀ شماست، ارزیابی دقیق آمار نرخ‌های پرش و خروج و تلاش برای کاهش آن‌هاست.
سؤالات متداول دربارۀ نرخ خروج و نرخ پرش
آیا نرخ خروج بالا نشان‌دهندۀ نرخ پرش بالاست؟
لزوماً نه! نرخ خروج بالا به‌طور خودکار با نرخ پرش بالا برابری نمی‌کند. کاربران ممکن است قبل از خروج از چندین صفحه بازدید کنند که منجر به خروجی زیاد اما نرخ پرش کمی می‌شود.
آیا یک صفحه می‌تواند نرخ خروجی زیادی داشته باشد اما در عین حال نرخ پرش کمی داشته باشد؟
بله! همۀ خروجی‌ها نشان‌دهندۀ نرخ پرش بالای یک صفحه نیستند. برای مثال، صفحۀ فاکتور نهاییِ خرید که بعد از درگاه پرداخت برای مشتریان نمایش داده می‌شود، نرخ خروج بالایی دارد. این موضوع هیچ ایرادی ندارد؛ چراکه نمایش این صفحه نشان می‌دهد مشتری سفارش خود را تکمیل و هزینۀ آن را پرداخت کرده است. بنابراین نرخ نرخ خروج این صفحه زیاد بوده اما نرخ پرش آن کم است.
آیا می‌توان هم از نرخ خروج و هم از نرخ پرش برای تجزیهوتحلیل تعامل کاربران استفاده کرد؟
بله! هر دو اطلاعات ارزشمندی را دربارۀ رفتار کاربر ارائه می‌دهند. نرخ پرش نشان‌دهندۀ تعامل اولیه است و نرخ خروج نشان می‌دهد که کاربران بعد از مشاهدۀ چه صفحه‌ای وب‌سایت شما را ترک می‌کنند. بنابراین هر دو معیار در کنار هم می‌توانند به پیدا کردن صفحه‌هایی کمک کنند که به اصلاح و ویرایش نیاز دارند.
