بین تصمیم‌گیری برای شروع کار تا عملی کردن آن فاصله زیادی وجود دارد. برای اینکه به ایده کسب و کار خود رسمیت ببخشید باید مراحلی مانند برندسازی، ثبت برند، ساخت وب سایت و ... را پشت سر بگذارید.
نوشتن بیزینس پلن یک قدم بزرگ و مهم برای این است که نشان دهید نسبت به ایده کاری خود تعهد دارید.
بیزینس پلن به شما این امکان را می دهد که ایده‌های خود را در یک روند ساده و سازمان‌یافته تنظیم کنید و برای آینده خود اهداف تعیین نمایید.
با استفاده از این راهنمای گام به گام وبزی قادر خواهید بود تا نوشتن طرح کسب و کار خود را از همین امروز شروع کنید.
بیزینس پلن چیست؟
بیزینس پلن یا طرح کسب و کار سندی مکتوب است که هنگام راه اندازی کسب و کار استفاده می شود.
این طرح اهداف مهمی همچون جذب شرکای بالقوه و سرمایه گذاران تجاری را دنبال می‌کند و از همه مهم‌تر شما را قادر می‌سازد تا از آن به عنوان یک نقشه راه برای تعیین ساختار، نحوه کار و مدیریت سرمایه برند خود کمک بگیرید.
بخش‌های اصلی بیزینس پلن
یک بیزینس پلن از بخش‌های مهم زیر تشکیل میشود.
- خلاصه اجرایی
- توصیف شرکت
- محصولات و خدمات
- آنالیز بازار
- برنامه بازاریابی و عملیاتی
- مدیریت و سازمان دهی
- طرح های مالی
گام اول: خلاصه اجرایی
خلاصه اجرایی را باید به عنوان قوی‌ترین مولفه بیزینس پلن خود در نظر بگیرید. نه فقط به این خاطر که قسمت اول سند شماست، بلکه به این علت که دقیقاً مانند یک پروپوزال تجاری دارای اهدافی مستقل و حائز اهمیت است.
در ابتدا مقاله به جذب سرمایه اشاره کردیم. خلاصه اجرایی که خوب نوشته شود، جذب سرمایه را برایتان راحت‌تر می‌سازد و اطلاعات لازم برای جلب توجه سرمایه گذاران را در پیش رویتان قرار می‌دهد.
در این بخش قرار است یک نمای کلی از هر آنچه را که شامل طرحتان میشود، نشان دهید. این کار را باید به گونه‌ای انجام دهید که خواننده را شیفته دنبال کردن طرحتان کرده و او را کنجکاو سازد تا درباره ایده مطرح شده، بیشتر بداند.
برای این منظور چند جمله کوتاه و جذاب در مورد هر یک از اجزای برنامه کسب و کار خود بنویسید (برای توصیف شرکت، محصولات و خدمات، آنالیز بازار و موارد دیگر). سعی کنید این قسمت بیشتر از دو صفحه نشود.
اگرچه ما در تقسیم‌بندی خودمان خلاصه اجرایی را اول از همه لیست کردیم، اما شما باید آن را آخر از همه بنویسید.
خلاصه اجرایی نخستین بخش از بیزینس پلن شماست، اما مطمئنا تا زمانی که بخش‌های بعدی را کامل نکنید، نمی دانید چه اطلاعاتی را باید در آن قرار دهید.
گام دوم: توصیف شرکت
اولین چیزی که برای بیزینس پلنتان باید بنویسید، یک توصیف خوب برای شرکتتان است.
برای انجام دادن این کار، ابتدا نام تجاری و نام بنیانگذاران شرکت را بنویسید.
سپس، در مورد کسب و کار خود و همچنین افرادی که آن را راه اندازی کرده‌ٰاند، یک پیش زمینه ذهنی برای مخاطب ایجاد کنید.
حال زمان این رسیده است که مواردی مانند سال و مکان تاسیس، هدف شرکت و بیانیه ماموریت خود را وارد نمایید.
محصولات یا خدمات اصلی خود را به طور خلاصه توصیف کنید. توجه داشته باشید که این کار را بدون اینکه اطلاعات زیادی به مخاطب بدهید، پر کنید. چرا که قرار است اطلاعات بیشتر را در بخش جداگانه دیگری مطرح کنید.
برای جذاب کردن این بخش، به دستاوردهای گذشته که به آنها افتخار می کنید، اشاره‌ای داشته باشید.
در مورد چگونگی توسعه کسب و کار خود نیز بحث کنید. نظر مخاطب را به مزایای رقابتی که می‌تواند به موفقیت در کسب و کار شما بیانجامد، مانند همکاری در کنار سایر متخصصان صنعت یا ارائه محصولات یا خدمات تخصصی، جلب نمایید.
برنامه‌های آینده خود را با ذکر اهدافتان و برنامه عملیاتی که برای دستیابی به آنها در نظر گرفته‌اید، ذکر نمایید.
مراحل مهمی که به رسیدن به اهدافی که ذکر کردید منجر میشود را در قالب یک جدول زمانی به این بخش اضافه کنید. سرمایه‌گذاران و سایر سهامداران حق دارند که بدانند که شرکت شما چگونه قصد توسعه و پیشرفت دارد.
گام سوم: محصولات و خدمات
این بخش دقیقا همان قسمتی از بیزینس پلن است که شما باید محصولات و خدمات فعلی و آینده خود را به طور مفصل توضیح دهید.
برای هر پیشنهادی که ارائه میدهید یک اسم یا عنوان درنظر بگیرید و درباره آن به خوبی توضیح دهید.
خود را جای فردی بگذارید که هیچ چیز درباره شما و یا حتی صنعتی که قرار است در آن فعالیت کنید، نمی دانند. بعد در متنی که می‌نویسید به سوالات احتمالی آنها پاسخ دهید. مطمئن شوید که هیچ چیز را از قلم نیندازید.
اگر هنوز بر روی ایده خود کار می کنید، توضیح دهید که در چه مرحله‌ای از توسعه آن هستید و چه مراحلی را باید طی کنید.
پس از نوشتن این موارد، نمودارها، تصاویر محصولات و سایر اجزای بصری را در صورت لزوم به این بخش اضافه کنید.
این بخش را با ذکر برنامه قیمت‌گذاری خود، از جمله هزینه مواد و نیروی کار، هزینه محصولات/خدمات نهایی و سودی که قصد دارید از هر واحد بدست آورید، به پایان برسانید.
گام چهارم: آنالیز بازار
آنالیز بازار یکی از مفصل‌ترین بخش‌هایی از بیزینس پلنتان است که باید با حوصله به آن بپردازید.
این بخش دارای قسمت‌های طولانی است.
شما باید بازار را تجزیه و تحلیل کنید تا نتیجه‌گیری درستی داشته باشید و بتوانید یافته‌های
مربوطه را برای نکات زیر بنویسید:
سابقه صنعت: پیش زمینه‌ای از صنعتی که کسب و کار شما در آن قرار گرفته است، در ذهن خواننده ایجاد کنید.
به سوالاتی مانند: "وضعیت این صنعت در حال حاضر چگونه است؟" و "انتظار می رود چگونه تغییر کند؟" پاسخ دهید.
در مورد بازیگران اصلی صنعتتان و پیشنهادات آنها بحث کنید.
بررسی رقبا: رقبای برتر خود را پیدا کنید و درباره اینکه قرار است چگونه با آنها رقابت کنید، برنامه‌ریزی نمایید.
رقبایتان را لیست کرده و یک به یک آنها را آنالیز کنید.
تجزیه و تحلیل SWOT را انجام دهید. اینجاست که نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای هر یک از این مشاغل را یادداشت کنید.
موانع ورود: توضیح دهید چه چیزهایی ورود یک تازه وارد به این صنعت را دشوار می‌سازد. آیا هزینه‌های راه‌اندازی آن زیاد است؟ تجهیزات خاصی نیاز دارد؟ باید ثبت اختراع انجام دهید؟ و ...
بازار هدف: در اینجا، شما جزئیاتی در مورد بازار هدف خود را ارائه میدهید. با استفاده از اطلاعات جمعیت هدف بازار خود مانند سن و شغل، دقیقاً توصیف کنید که مشتری احتمالی شما در این صنعت چه ویژگی‌هایی دارد.
همچنین برای اینکه دید بهتری به خواننده بدهید، می‌توانید نیازها و خواسته‌های مشتری ایده آل خود را در قالب کاراکتری که از آن ساخته‌اید، بیان کنید.
کسب و کار خود را ارزیابی کنید: با توجه به قسمت‌های ذکر شده در بالا، جایگاه تجارت خود را در بازار ارزیابی کنید. چه مزایایی دارید؟ تقاضا برای محصول یا خدمات خاص شما چگونه است؟ چگونه می توانید به مخاطب مورد نظر خود برسید؟
گام پنجم: برنامه بازاریابی و عملیاتی
در این بخش، شما باید جزئیات نحوه تبدیل ایده تجاری خود به فروش و پیشنهاداتی که برای رسیدن به این مهم دارید را به خواننده ارائه دهید.
این کار را با ساختن برند خود شروع کنید. از پالت رنگ سازمانی و فونت‌ها گرفته تا تعریف داستان کسب و کارتان، یک هویت برند خاص برای خود تعیین نمایید.
با ایجاد برند، کار بعدی که باید انجام دهید این است که برنامه تبلیغاتی و اطلاع‌رسانی از برند خود را به همراه بودجه بازاریابی آن توضیح دهید.
این کار شامل ساخت یک وب سایت حرفه‌ای برای نمایش و فروش محصولات و برنامه‌ریزی برای فعالیت موثر در شبکه‌های اجتماعی می‌باشد.
باید پیش از شروع این فعالیت‌ها برایشان برنامه‌ریزی کنید و مشخص نمایید که چگونه سفارشات خود را انجام دهید یا رزروهایتان را مدیریت کنید.
بهتر است درباره نیروی کار، تجهیزات و امکانات مورد نیاز خود برای تهیه و ارسال سفارشات توضیح دهید.
اگر شیوه‌های مدیریتی خاصی مانند Drop shipping را انتخاب می کنید، توصیه میشود، توضیحات لازم در این خصوص را در این بخش از بیزینس پلن خود بیاورید.
گام ششم: مدیریت و سازمان دهی
به خواننده خود بگویید که چگونه قرار است ساختار کسب و کار شما شکل بگیرد و چه کسانی تلاش خواهند کرد، آن را به چیزی که می‌خواهید بدان دست یابید، تبدیل کنند. این افراد شامل تمامی نیروها، از بنیانگذاران و تیم اجرایی گرفته تا سهامداران می‌شوند.
فراموش نکنید که هیئت مدیره و مشاوران، سهامداران، روسای ادارات و سایر اعضای تیم ذینفعان کسب و کارتان هستند.
حتی اگر همه این افراد هنوز وارد کسب و کارتان نشده‌اند و تیمتان شکل نگرفته، باید نشان دهید نحوه سرمایه گذاری و برخورد شما با آنها در زمان اجرا کار چگونه خواهد بود.
برای این منظور بهتر است یک طرح تصویری از ذینفعان خود ایجاد کنید.
این طرح تصویری می‌تواند به صورت نوعی نمودار یا هرم کار رسم شود و به دنبال آن، نقش نیروهای اصلی در تصویر ذکر شده و توضیحات لازم در این خصوص داده شود.
گام هفتم: طرح های مالی
مهم است که نشان دهید چگونه قرار است تجارت خود را حفظ کنید. هم به خاطر خودتان و هم به خاطر سرمایه گذاران بالقوه‌ای که به شما اعتماد کرده‌اند.
در این بخش ، پاسخ سوالات زیر را بنویسید:
در ابتدای کار به چه میزان سرمایه اولیه نیاز خواهید داشت؟
چه میزان بودجه از سرمایه گذاران خود درخواست می‌کنید؟
چه مدت طول می‌کشد تا شروع به سود کردن نمایید؟
انتظار دارید در سال آینده چقدر سود کنید؟
در 3 سال و 5 سال آینده چه میزان سود خواهید کرد؟
علاوه بر این، باید برنامه کارآمدی داشته باشید تا از طریق بودجه‌بندی و رسیدگی‌های مالی خود، درآمد و هزینه ها و امور مالیتان را مدیریت کنید. وجود این برنامه هم برای درک میزان ورود و خروج پول و هم برای پرداخت‌های مالیاتی که در پیش روی دارید، امری اجباری است.
